«Քաղաքացի ծեծող ոստիկանի կերպարից՝ փաստաբան ծեծող ոստիկանի կերպար»․ քննարկում՝ Գյումրիում

ՀՀ ոստիկանության բարեփոխումների 2020-2022 թվականների ռազմավարության ընդունմամբ հայտարարվեց, որ քաղաքական հանրային նոր իրողությունների պայմաններում անհրաժեշտ է նոր ոստիկանություն։ Ռազմավարությունն ի՞նչ ազդեցություն է ունեցել ոստիկանական համակարգի վրա։ Ի՞նչ մարտահրավերներ են շարունակում մնալ ոստիկանության բարեփոխումների իրականացման ճանապարհին․ այս հարցերի պատասխանները Մեդիա կենտրոնն այս անգամ փորձեց ստանալ նոյեմբերի 7-ին Գյումրիում՝ Շիրակի պետական համալսարանում կազմակերպված՝ «Ոստիկանության բարեփոխումները Շիրակի մարզում․ ի՞նչ արդյունքներ կան» թեմայով քննարկման ընթացքում։

Շիրակի մարզում գործող փաստաբանների պնդմամբ՝ մարզում ոստիկանների կողմից բռնություններն ավելացել են․

«Ոստիկանության վարքագիծը ոչ միայն օրինական չէ, այլեւ շատ դեպքերում սադրիչ։ Քաղաքացի-ոստիկան հարաբերություններում ոստիկանությունը խոսում է բացառապես ուժի դիրքերից։ Ոստիկանի նախկին կերպարը, երբ միայն քաղաքացիներ էր ծեծում, վերածվեց փաստաբան ծեծող ոստիկանի կերպարի»,- նշեց փաստաբան Արամայիս Հայրապետյանը՝ հավելելով, որ պետությունը չունի կամք՝ իրավախախտ ոստիկանին պատժելու։

«Չկա պատշաճ արձագանք ոստիկանության աշխատակիցների իրավախախտումների նկատմամբ՝ ո՛չ ծառայողական քննության տեսքով, ո՛չ քրեաիրավական վարույթով»։

Շիրակի մարզում գործող մեկ այլ փաստաբան Հայկ Հարությունյանը, ով նույնպես ներկա էր քննարկմանը, իր խոսքում նշեց, որ պարեկային ծառայության ներդրմամբ՝ իշխանության ներկայացուցչի նկատմամբ բռնություն գործադելու կամ բռնություն գործադրելու սպառնալիքի հիմքով քրեական գործերի քանակը մի քանի անգամ շատացել է։ Դրան ի հակառակ՝ ոստիկաններին քրեական պատասխանատվության ենթարկելու մասով գործերը՝ քչացել։

Փաստաբան Արտուշ Հակոբյանը, ով նույնպես գործունեություն է իրականացնում Շիրակի մարզում, ընդգծելով պարեկային ծառայության ներդրման արդյունքում որոշ դրական երեւույթները, այնուամենայնիվ, նշեց, որ կրթական ցենզով պայմանավորված՝ պարեկային ծառայողներն իրենց ծառայողական պարտկանությունները կատարում են ոչ գրագետ․

«Քաղաքացիների հետ շփվելու կուլտուրա չկա։ Երբ անձը պետական ծառայության է մտնում, նախեւառաջ պետք է կարողանա լարված իրավիճակներում կառավարել ինքն իրեն»։

Փաստաբան Հայկ Հարությունյանը նույնպես կարծում է, որ ոլորտի խնդիրներից մեկը պարեկային ծառայություն իրականացնողների ցածր կրթական ցենզն է․

«Հենց օրենքով սահմանվեց, որ պարտադիր չէ բարձրագույն կրթություն ունենալ, եւ դա հանգեցրեց մի շարք խնդիրների, մասնավորապես՝ պարկեային ծառայողը, երբ կանգնեցնում է վարորդին, չի տարբերում զննությունը խուզարկությունից, չի տիրապետում, թե ինչ իրավունքներ եւ ինչ պարտականություններ ունի»,- ասաց փաստաբանն ընդգծելով, որ պարեկային ծառայողները կարիք ունեն լրացուցիչ դասընթացների, որպեսզի գոնե մինիմալ կարգով պահպանեն էթիկայի կանոնները եւ իրենց լիազորությունները կատարեն միայն օրենքի սահմաններում։

Քննարկմանը ներկա՝ ՄԻՊ աշխատակազմի Քրեական արդարադատության ոլորտում իրավունքների պաշտպանության վարչության պետ Էդգար Մարտիրոսյանն էլ նշեց․ «Մշտապես կարիք կա կատարելագործելու ոստիկանական համակարգի աշխատանքը թե՛ էթիկապես, թե՛ մասնագիտական գիտելիքների առումով»։

Այն հարցին, թե արդյոք քաղաքացիները խուսափում են դիմել ՄԻՊ-ին ոստիկանության ծառայողների հետ առնչվող դեպքերով, ՄԻՊ աշխատակիցը միանշանակ պնդեց, որ ահազանգերի խնդիր չունեն։ Հետեւողական են, որպեսզի բավարար հիմքերի առկայության դեպքում գործերին ընթացք տրվի։

Շիրակի պետական համալսարանի դասախոս Արմանուշ Մովսիսյանը, ով նաև Ոստիկանության Կումայրի բաժնի պետի տեղակալն է, հակառակվեց փաստաբանների այն պնդմանը, թե իրավախախտ ոստիկանները չեն պատժվում՝ նշելով, որ իրենց բաժնում երեսունից ավելի ծառայողական ստուգում է կատարվել, իրավախախտները կարգապահական տույժերի են ենթարկվել, նաեւ՝ աշխատանքից ազատվել: Բայց եւ ընդունեց, որ համակարգում աշխատանքային թերություններ կան:

Քննարկումը կազմակերպվել է «Արդարացի դատաիրավական բարեփոխումներ» ծրագրի շրջանակում, որն իրականացվում է Ժողովրդավարության զարգացման հիմնադրամի առաջնորդությամբ ձևավորված կոնսորցիումի կողմից, որի անդամներն են՝ Հանրային լրագրության ակումբը, Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը և «Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների» ՀԿ-ն։